Egbert Martens Kroeskop
Egbert Martens Kroeskop werd geboren op 6 november 1910 te Neuenhaus.
Met zijn vrouw Johanna verhuisde hij in 1937 van Almelo naar Rijssen.
Egbert werkte eerst bij firma Ter Harmsel (Oabrams-Dika), maar begon later voor zichzelf een handel in textiel. Met een bakfiets trok hij erop uit.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was hij tevens hulpverlener, bij de zogeheten ‘luchtbescherming’.
V1's
In die tijd plaatste de bezetter op verschillende plekken lanceerinstallaties om V1`s te kunnen afvuren. In de buurt van Rijssen stonden er drie. ’s Nachts werden wapens naar deze installaties vervoerd. Overdag zouden Engelse vliegtuigen immers op elk bewegend voorwerp schieten. Enkele dagen voor de Bevrijding in Rijssen ging het vreselijk mis…
Huttenwal
Van zondag 25 maart op maandag 26 maart 1945 stortte een V1 neer op de Huttenwal in Rijssen. Als hulpverlener snelde Egbert ernaartoe. Maar toen voltrok zich een tweede ramp. Over de ware toedracht bestaan twee scenario’s:
- De reeds neergestorte V1 ontplofte.
- Een vliegtuig wierp een bom in de vuurzee.
De tweede ontploffing veroorzaakte op dezelfde plek veel slachtoffers, ook onder de hulpverleners. De ramp eiste negentien levens. De 34-jarige Egbert was een van hen. Hij had veel scherven in zijn lichaam en werd naar een garage gebracht. Ambulances en zorgmedewerkers waren er niet. Hij stierf door het vele bloedverlies. Egbert was volgens dochter Femmy – die zich die fatale dag nog goed herinnert – eerst bang, maar is uiteindelijk rustig gestorven.
Een groot verlies
Het verdriet was groot. Zijn vrouw en dochter moesten – na een huwelijk van acht jaar – afscheid nemen van hun man en vader.
Een kleinzoon schreef onder het pseudoniem Egbert Gerritsen een gedicht over de gebeurtenis.
Levendenherdenking
Een merel zingt, het regent zacht.
De aarde geurt, een kerkklok klinkt.
Ik tel ze, alle slagen: acht.
Stilte, waarin tijd verzinkt.
De bom stort neer, brengt hellevuur.
Hij ziet en aarzelt niet,
maar gaat. Dit is zijn uur.
Het wordt haar levenslang verdriet.
Zij kijkt hem na. Haar dichte mond
schreeuwt “Stop!”, maar hij fietst door.
Liefde door dure plicht verwond.
Gescheiden wordt hun spoor.
De stilte zingt, het regent zacht.
“…daar rust mijn ziel van smart.”
Hun spoor is weer bijeen gebracht.
Verenigd is hun hart.
Egbert Gerritsen
De ramp op de Huttenwal eiste veel slachtoffers. Negen mensen overleden door de neerstortende V1 en veertien door de gevolgen ervan.
De familie Voortman werd die nacht hard getroffen. Er overleden maar liefst vijf mensen in de leeftijd van 4, 9, 11, 13 en 42 jaar.
Over de V1
- De V1 was het zogenaamde V-wapen en een Duitse uitvinding uit de Tweede Wereldoorlog. De naam V1 was afgeleid van Vergeltungswaffe 1 (Vergeldingswapen).
- Een V1 was een onbemande, vliegende bom. Veel van deze bommen werden op Londen afgevuurd. Boven Londen raakte de benzine op en het stortte vervolgens naar beneden. In het vliegtuigje zat 800 kilo springstof. Daardoor veroorzaakte de bom heel veel schade en er vielen veel doden. Met vliegtuigen probeerden de Britten de V1’s uit de lucht te schieten. Dat lukte steeds vaker. De Duitsers kwamen daarom met een nog zwaarder en gevaarlijker wapen: de V2, een echte raket.
- Er werden in de oorlog ongeveer 20.000 V1’s afgevuurd richting Engeland en de rest van Europa.